پیچ خوردگی تخمدان یک عارضه دردناک است و زمانی رخ میدهد که این اندام در داخل بافت نگهدارنده دچار پیچ خوردگی شده باشد. در برخی از موارد لوله فالوپ نیز درگیر همین مشکل میشود. هنگام بروز این عارضه خونرسانی به این اندام قطع میشود و به همین دلیل باید تحت عنوان یک موقعیت پزشکی فوری، هرچه سریعتر به آن رسیدگی شود. چه نشانه هایی دارد؟ به چه صورت درمان میشود؟

علت پیچ خوردگی تخمدان
این بیماری زمانی رخ میدهد که تخمدان و گاهی لولههای فالوپ به دلیل چرخش به دور رباطهای نگهدارندهشان، دچار کاهش یا انسداد جریان خون شوند. این وضعیت به دلیل کیست تخمدان، تودههای بزرگ یا شلی غیرمعمول رباطها ایجاد میشود. ورزشهای شدید، ضربههای ناگهانی به شکم، یا بارداری نیز میتوانند از دیگر علل شایع این مشکل باشند.
کیست تخمدان احتمال پیچ خوردگی را افزایش میدهد؛ زیرا وجود کیستهای متعدد باعث ایجاد تورم در تخمدان میشود و این مورد، احتمال این عارضه را تا حد زیادی افزایش میدهد. ناپایدار بودن وضعیت تخمدانها منجر به بروز این مشکل میشود. برای مثال وجود یک کیست در سایز بزرگ باعث کج شدن تخمدان میشود و آن را در وضعیت اضطراری و ناپایداری قرار میدهد.
بیشتر بخوانید: جراحی کیست تخمدان
نشانههای پیچ خوردگی تخمدان
نشانههای پیچ خوردگی در تخمدان به طور ناگهانی ظاهر میشوند و شامل موارد زیر هستند:

درد شدید و ناگهانی
اکثر بیمارانی که با این مشکل به مراکز درمانی مراجعه میکنند، از درد شدید و ناگهانی در قسمت تحتانی شکم شکایت دارند. از همین جهت این نشانه را میتوانیم به عنوان یکی از بارزترین علائم پیچ خوردگی در تخمدان در نظر بگیریم.
حالت تهوع و استفراغ
داشتن حالت تهوع و استفراغ به همراه علائم دیگری از قبیل درد در قسمت تحتانی شکم یکی از نشانههای بارز پیچ خوردگی در تخمدان است.
تب خفیف در موارد پیشرفته
برخی از افراد مبتلا به بیماری پیچ خوردگی در تخمدان با علائمی نظیر تب خفیف مواجه میشوند. این مشکل در حالت پیشرفته بیماری رخ میدهد.
خونریزی غیرطبیعی واژینال
اگر دچار خونریزی غیر طبیعی در واژن شدهاید و نمیدانید که علت آن چیست، حتماً باید برای بررسی و تشخیص پیچ خوردگی در تخمدان به پزشک مراجعه کنید.
حساسیت به لمس در شکم
بهطور معمول افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم میکنند، علائمی نظیر حساسیت به لمس در شکم دارند. آنها نمیتوانند به راحتی این ناحیه را لمس کنند.
اختلالات گوارشی
داشتن اختلالات گوارشی از قبیل نفخ و یبوست به گفته پزشکان یکی از بارزترین علائم پیچ خوردگی در تخمدان است که در کنار سایر نشانهها مورد بررسی قرار میگیرد.
تشخیص پیچ خوردگی تخمدان
پزشک ابتدا با معاینه فیزیکی وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و سپس برای تأیید تشخیص از سونوگرافی داپلر استفاده میکند تا جریان خون تخمدان بررسی شود. در برخی موارد، تصویربرداری پیشرفته مانند امآرآی یا سیتیاسکن به شفافسازی تشخیص کمک میکند.
در شرایطی که ابهام وجود دارد، لاپاراسکوپی به عنوان یک روش تشخیصی و درمانی مورد استفاده قرار گیرد. تشخیص سریع اهمیت بالایی دارد، زیرا در صورت عدم درمان به موقع، خونرسانی به تخمدان مختل شده و منجر به نکروز و از بین رفتن عملکرد تخمدان میشود.
روشهای درمان پیچ خوردگی تخمدان
درمان پیچ خوردگی در تخمدان به شدت و مدت زمان پیچ خوردگی بستگی دارد. روشهای درمان عبارتاند از:

لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی پیچخوردگی تخمدان یک روش کمتهاجمی برای درمان این عارضه است. در این روش، جراح از طریق برشهای کوچک در شکم، یک دوربین و ابزارهای جراحی را وارد کرده و تخمدان پیچخورده را به موقعیت طبیعی بازمیگرداند. در صورت وجود کیست، میتوان آن را خارج کرد.
جراحی باز
جراحی باز یا لاپاراتومی برای پیچخوردگی تخمدان در موارد شدید یا نکروز انجام میشود. طی این روش، برشی در شکم ایجاد شده، تخمدان به موقعیت طبیعی بازگردانده و در صورت لزوم، کیست یا بافت آسیبدیده برداشته میشود. در موارد نکروز شدید، ممکن است تخمدان کاملاً خارج شود.
اووفورکتومی
اووفورکتومی به جراحی برداشتن تخمدان گفته میشود که در موارد پیچخوردگی تخمدان همراه با نکروز یا آسیب شدید انجام میشود. در این روش، تخمدان آسیبدیده بهطور کامل برداشته شده تا از گسترش عفونت یا مشکلات جدی جلوگیری شود. این عمل در موارد اورژانسی برای حفظ سلامت بیمار ضروری است.
درمان دارویی
این روش تنها در مراحل اولیه و زمانی که پیچخوردگی بهطور جزئی باشد، مؤثر است. داروهایی مانند مسکنها برای کاهش درد و ضد التهابها برای کاهش تورم تجویز میشوند. با این حال، در اکثر موارد پیچخوردگی تخمدان نیاز به درمان جراحی دارد.
روشهای پیشگیری از پیچ خوردگی تخمدان
پیشگیری از پیچ خوردگی در تخمدان یکی از مهمترین اقداماتی است که برای جلوگیری از خطرات بزرگتر انجام باید انجام دهید. برای پیشگیری از بروز این عارضه انجام اقداماتی نظیر مدیریت کیستهای تخمدان، مراجعه منظم به پزشک، انجام سونوگرافی دورهای بهویژه در زنان با سابقه کیست یا مشکلات تخمدانی، حفظ وزن سالم، اضافه وزن یا کاهش وزن شدید که احتمال پیچ خوردگی را افزایش میدهد، کاملا ضروری است.
اجتناب از فعالیتهای شدید، ورزشهای سنگین یا حرکات ناگهانی خطر پیچ خوردگی را افزایش میدهد. بنابراین به شما توصیه میکنیم که حتماً تمامی این نکات را جدی بگیرید و اگر با مشکلات متعدد در زمینه کیست تخمدان دست و پنجه نرم میکنید، تحت نظر پزشک قرار بگیرید.

پزشک با در نظر گرفتن علائم مختلف و رسیدگی زود هنگام به آنها جلوی پیشرفت بیماری را میگیرد. علاوهبر این مصرف برخی از داروهای تجویز شده توسط پزشک در دوره بیماری نیز به شما کمک میکند تا هرچه سریعتر از شر علائم دردناک و در برخی موارد غیر قابل کنترل پیچ خوردگی در تخمدان رها شوید.
آیا پیچ خوردگی تخمدان خطرناک است؟
پیچ خوردگی در تخمدان در صورت عدم درمان فوری خطرناک است. کاهش یا قطع جریان خون به تخمدان باعث نکروز یا مرگ بافت تخمدانی میشود. در این صورت، خطر عفونت، التهاب شکمی و ناباروری افزایش مییابد. مطمئناً تشخیص و درمان بهموقع احتمال خطر را به حداقل میرساند. بنابراین اگر مستعد اطلاع به این بیماری هستید، حتماً علائم خود را جدی بگیرید و در صورت بروز نشانههای غیر قابل کنترل به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
در برخی موارد نادر، پیچ خوردگی در تخمدان بهطور خودبهخود برمیگردد؛ اما این وضعیت بسیار خطرناک است و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
به دلیل تغییرات هورمونی و جابجایی اندامها در دوران بارداری، احتمال پیچ خوردگی افزایش مییابد.
زنانی که یکبار دچار پیچ خوردگی در تخمدان شدهاند، به دلیل شلی رباطها احتمال دارد در آینده نیز به این وضعیت دچار شوند.
در صورت درمان بهموقع، تاثیر جدی بر باروری ندارد؛ اما در صورت تاخیر، ممکن است تخمدانها آسیب ببینند و باروری تحتتاثیر قرار بگیرد.
در نهایت…
پیچ خوردگی تخمدان یک وضعیت اورژانسی است که به تشخیص و درمان سریع نیاز دارد. آگاهی از علل، نشانهها، و روشهای پیشگیری به کاهش خطر ناشی از این وضعیت کمک میکند. در صورت بروز درد شدید شکمی، مراجعه به پزشک ضروری است. انجام این کار باعث جلوگیری از عوارض جانبی جدی میشود. مراقبتهای منظم و کنترل مشکلات تخمدان نقش مهمی در پیشگیری از این بیماری دارد.