لاپاراسکوپی اندومتریوز روشی کم تهاجمی و کم خطر برای تشخیص و درمان بیماری اندومتریوز است. در این جراحی، پزشک سوراخهای کوچکی روی شکم ایجاد میکند و با وارد کردن دوربین ریزی داخل آن را بررسی مینماید. بعد از لاپاراسکوپی اندومتریوز لازم است استراحت کنید، تا وقتی پزشک نگفته از رابطه جنسی خودداری کنید، داروهایتان را به موقع مصرف نمایید و پانسمان محل عمل را مرتب تعویض کنید.
علت انجام لاپاراسکوپی اندومتریوز
پزشک معمولا لاپاراسکوپی را برای اندومتریوز در شرایط زیر توصیه میکند:
عدم پاسخ به درمان دارویی
وقتی مصرف داروهای ضدالتهاب یا هورمونی نتواند درد و علائم را کاهش دهد، پزشک برای بررسی مستقیم و درمان ضایعات، لاپاراسکوپی را پیشنهاد میکند.
درد شدید لگن یا قاعدگی
دردهایی که طولانی، شدید یا مقاوم به دارو باشند، ممکن است ناشی از بافتهای اندومتریوز باشند و نیاز به مداخله جراحی کمتهاجمی پیدا کنند.
مشکلات باروری
اندومتریوز لولههای رحمی یا تخمدان را درگیر کرده و مانع بارداری میشود و لاپاراسکوپی میتواند چسبندگیها را آزاد و شانس باروری را افزایش دهد.
نیاز به تشخیص قطعی
در برخی موارد، سونوگرافی یا MRI نمیتوانند محل و شدت ضایعات را به طور دقیق نشان دهند و تنها با لاپاراسکوپی میتوان تشخیص قطعی داشت.
شک به گسترش بیماری
اگر علائم نشان دهنده درگیری روده، مثانه یا دیگر اندام های لگنی باشد، لاپاراسکوپی به تشخیص محل و وسعت بیماری کمک میکند.
پیگیری بازگشت بیماری
اگر پس از درمان، علائم دوباره ظاهر شوند، پزشک با لاپاراسکوپی وضعیت جدید ضایعات و میزان پیشرفت بیماری را بررسی و درمان میکند.
چه کسانی کاندید لاپاراسکوپی آندومتریوز هستند؟
از آنجایی که درد لگن شایعترین علامت آندومتریوز است، کاندیدای اصلی این جراحی خانمهایی هستند که درد لگنی مزمن دارند، برای افراد زیر هم از این روش استفاده میشود:
✅ خانم هایی که به خاطر اندومتریوز دچار ناباروری شدهاند.
✅ خانم هایی که دچار درد شدید قاعدگی، خونریزی های غیرطبیعی و یا درد هنگام رابطه جنسی شدهاند.
✅ مبتلایان به اندومتریوز که به درمان های دارویی پاسخگو نبودند.
✅ افرادی که کیست تخمدان دارند.
✅ خانم هایی که به خاطر اندومتریوز دچار درد شدید هنگام تخلیه ادرار یا مدفوع شدهاند.
✅ خانم هایی که چسبندگی لگن دارند.
✅ در مواردی که اندومتریوز در اندام های دیگر مثل مثانه و رودهها هم رشد کرده است.
✅ خانم هایی که امکان جراحی باز شکم برایشان وجود ندارد.
چه افرادی نمیتوانند لاپاراسکوپی آندومتریوز انجام دهند؟
لاپاراسکوپی برای همه مناسب نیست، از آنجایی که این جراحی با بیهوشی عمومی انجام میشود، افرادی که بیهوشی برایشان مضر است مثل بیماران قلبی، ریوی و کسانی که شرایط خاص پزشکی دارند نباید لاپاراسکوپی انجام دهند و علاوه بر این، خانم هایی که عفونت و التهاب شدیدی در شکم یا لگن دارند هم در معرض خطرات جراحی هستند، به همین دلیل ابتدا باید عفونتشان درمان شود.
دسته دیگر بیماران مبتلا به مشکلات انعقادی و کسانی هستند که داروهای رقیق کننده خون مصرف میکنند، لاپاراسکوپی برای این افراد به خاطر خطر خونریزی شدید خطرناک است، برای خانمهای باردار و کسانی که دچار عوارض جراحیهای پیشین شدهاند هم بهتر است از روش دیگری استفاده شود.
نحوه انجام لاپاراسکوپی آندومتریوز
جراحی لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام میشود، این جراحی نیازی به برش قسمت های وسیعی از شکم ندارد و جراح فقط چند شکاف کوچک زیر ناف ایجاد میکند و سپس لوله کوچکی وارد محل برش شده و شکم با گاز دی اکسید کربن پر میشود، این گاز با جدا کردن دیواره شکم از بقیه اندام های داخلی به جراح دید کاملی میدهد، در مرحله بعد دوربین خیلی ریزی به نام لاپاراسکوپ وارد شکم میشود، جراح تصاویر ارسالی از دوربین را روی مانیتور میبیند و داخل شکم را بررسی میکن و اگر کیست یا بافت اضافی خاصی داخل حفره شکم وجود داشت، پزشک آن را برمی دارد و در نهایت برشها بخیه زده میشوند.
لاپاراسکوپی روش کم خطری است و معمولا ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان میبرد و اگر مشکل خاصی وجود نداشته باشد شما میتوانید همان روز به خانه برگردید.
اقدامات قبل از لاپاراسکوپی آندومتریوز
قبل از جراحی موارد زیر را رعایت کنید:
❇️ آزمایشات و عکس برداریهای توصیه شده را انجام بدهید.
❇️ پزشکتان را در جریان هر نوع داروی مصرفیتان قرار بدهید.
❇️ از مصرف آسپرین، ایپوبروفن و داروهای رقیق کننده خون چند هفته قبل و بعد از عمل خودداری کنید.
❇️ حداقل ۸ ساعت قبل از جراحی نباید چیزی بخورید و بیاشامید.
❇️ احتمالا پزشک از شما میخواهد ملین مصرف کنید تا رودهها کاملا تخلیه شوند.
❇️ ساک عملتان را با لباس زیر، پد بهداشتی، شناسنامه و کارت ملی، و وسایل مورد نیاز ببندید.
❇️ قبل از جراحی حمام کنید و موهای زائد شکم را بزنید.
❇️ لاک ناخن و زیورآلات نداشته باشید.
❇️ با خودتان همراه داشته باشید تا بعد از جراحی شما را به خانه ببرد.
نکات مراقبتی بعد از لاپاراسکوپی آندومتریوز
مراقبت های بعد از این جراحی شامل موارد زیر میشوند:
۱. استراحت کنید، از انجام فعالیت های شدید یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
۲. ناحیه عمل را تمیز نگه دارید و لباس گشاد و راحت بپوشید و طبق دستورات پزشک، پانسمان عمل را مرتب عوض کنید.
۳. داروهای تجویزی برای کنترل درد و جلوگیری از عفونت را سر وقت میل کنید.
۴. تغذیه سالمی داشته باشید، از مواد غذایی پر ارزش مثل میوهها و سبزیجات تازه استفاده کنید و غذای چرب و سنگین نخورید.
۵. تا چند هفته پس از جراحی رابطه جنسی نداشته باشید.
۶. مراجعات بعدی به پزشک را سر وقت انجام بدهید.
۷. اگر تب کردید یا دچار درد شدید شکم و خونریزی محل عمل شدید فورا به پزشک مراجعه کنید.
مزایای لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز چیست؟
مزایای لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز عبارتند از:
| ویژگی | لاپاراسکوپی | جراحی باز | مزیت لاپاراسکوپی |
| اندازه برش | ۰.۵ تا ۱ سانتیمتر (چند برش کوچک) | ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر (یک برش بزرگ) | آسیب کمتر به بافت و پوست |
| درد بعد از عمل | کم | بیشتر | نیاز کمتر به مسکن |
| دوره نقاهت | کوتاهتر (چند روز تا دو هفته) | طولانیتر (چند هفته تا چند ماه) | بازگشت سریع به زندگی عادی |
| خطر عفونت | کمتر | بیشتر | کاهش احتمال عفونت |
| جای زخم | کوچک و کمتر قابل مشاهده | بزرگ و قابل مشاهده | زیبایی بیشتر پوست |
| دقت جراحی | بالا (به دلیل دوربین با بزرگنمایی) | کمتر | تشخیص و درمان دقیقتر |
| خونریزی | کمتر | بیشتر | کاهش نیاز به تزریق خون |
| چسبندگی بعد از عمل | کمتر | بیشتر | کاهش عوارض بعدی |
سؤالات متداول لاپاراسکوپی آندومتریوز
این جراحی کم عارضه است؛ اما گاهی اوقات عوارضی مثل عفونت لگن، خونریزی، آسیب دیدن مثانه و اندام های داخلی، نفخ و یبوست به همراه میآورد.
لاپاراسکوپی جای زخم زیادی باقی نمیگذارد و به بخیه زیادی هم نیاز ندارد , دوره نقاهت این عمل کوتاه است و شما خیلی زود میتوانید به زندگی روزمرهتان برگردید.
اگر جراحی در بیمارستان دولتی انجام شود، معمولا بیمه سلامت و بیمه تأمین اجتماعی بخش کوچکی از هزینه لاپاراسکوپی را تقبل میکنند و پوشش بیمه تکمیلی برای لاپاراسکوپی بیشتر است، برای اطمینان از این مسأله به شرکت بیمهتان مراجعه کنید.
در نهایت…
خانمهایی که به دلیل رشد غیرطبیعی لایه داخلی رحم دچار مشکلاتی مثل ناباروری، درد مزمن لگن، خونریزی های شدید قاعدگی و یا درد هنگام رابطه جنسی شدهاند با لاپاراسکوپی تحت تشخیص و درمان قرار میگیرند، این جراحی به خاطر برش های کم، اثر زخم زیادی نخواهد داشت و معمولا بیماران همان روز یا روز بعدش از بیمارستان مرخص میشوند، لاپاراسکوپی جراحی مهمی است و به مهارت و تجربه بالای پزشک نیاز دارد، سابقه و تخصص بالای دکتر فرشته رحیمی- متخصص زنان، زایمان و زیبایی- تضمین میکند که جراحی لاپاراسکوپی را با حداکثر موفقیت و کمترین عارضه پشت سر بگذارید.