سرطان رحم یکی از شایعترین انواع سرطانهای دستگاه تناسلی زنان است که معمولاً در نواحی اندومتر (لایه داخلی رحم) آغاز میشود. این بیماری با علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی یا درد در ناحیه لگن همراه است و عوامل مختلفی از جمله سن بالا، چاقی، سابقه خانوادگی و مصرف داروهای هورمونی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند. آیا قابل درمان است؟ این بیماری چقدر در میان بانوان شایع است؟ در چه سنی بیشتر بروز پیدا میکند؟
سرطان رحم چقدر در میان زنان شایع است؟
سرطان رحم شایعترین بدخیمی در سیستم تولیدمثل و چهارمین سرطان بعد از پستان، ریه و روده در زنان است. عمدتا در زنان در سن بعد از یائسگی و حول و حوش یائسگی شایع است و تنها ۵ درصد آن در زنان زیر ۴۰ سال دیده می شود ولی بیشترین میزان شیوع آن در سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی است.
میزان بروز سرطان در طی ۵۰ سال گذشته افزاش یافته است که شاید بدلیل بالارفتن سن افراد و افزایش شیوع شرایط مستعد کننده مانند چاقی و بهبود روشهای تشخیصی باشد. سرطان رحم ناشی از تماس با استروژن زیاد است.
علت بروز سرطان رحم چیست؟
سرطان رحم هرساله سلامت بانوان بسیاری را در سراسر جهان با خطر مواجه می کند. به همین دلیل است که همه بانوان لازم است اطلاعات کافی در خصوص این بیماری و همچنین نحوه جلوگیری از بروز اختلالات جدی تر مرتبط با آن داشته باشند تا در ادامه با مشکلی مواجه نشوند. قبل از هر چیزی باید از علت بروز این مشکل آگاه شوید.
علت دقیق بروز سرطان رحم هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما چندین عامل خطر میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. یکی از عوامل اصلی تغییرات هورمونی است که باعث رشد غیرطبیعی سلولها در رحم میشود. افزایش سطح استروژن بدون پروژسترون نیز باعث تحریک بیش از حد سلولهای اندومتر و بروز سرطان میشود.
ابتلا به بیماریهای هورمونی مانند سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) و شروع یائسگی دیرهنگام میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. علاوه بر این، استفاده طولانیمدت از درمانهای هورمونی بدون پروژسترون نیز به خطر سرطان رحم میافزاید.
عوامل خطر برای سرطان دهانه رحم
- چاقی و اضافه وزن
- نازایی
- کسانی که فرزندی ندارند.
- کسانی که زود قاعده شده اند.
- کسانی که دیر یائسه می شوند (بعد از ۵۵ سالگی).
- دیابت
- فشار خون
- استروژن بدون محافظت و به تنهایی
- رادیوتراپی لگن
- درمان با بعضی داروها مثل تاموکسی فن
- شهرنشینی
- سابقه سرطان پستان و تخمدان و روده
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
درموارد فوق خطر سرطان رحم وجود دارد.
علائم سرطان رحم بدخیم
علائم سرطان رحم در مراحل اولیه بسیار ضعیف یا حتی بیعلامت است. اما در مراحل پیشرفته، برخی از علائم و نشانههای زیر ممکن است ظاهر شوند.
شایعترین علامت بالینی آن خونریزی نامرتب است. گاهی بیماران ترشح واژینال دارند و ۵% بیماران بدون علامت هستند.
خونریزی غیرعادی
یکی از نشانههای اصلی سرطان رحم، خونریزی غیرعادی از رحم است. این خونریزی ممکن است پس از یائسگی و یا میان دو دوره قاعدگی رخ دهد. خونریزی میتواند شدید و طولانی مدت باشد.
درد شکم
درد در ناحیه شکم و نزدیکی لگن میتواند نشانه آن باشد. این درد یا پایدار بوده یا به صورت تند و ناگهانی رخ میدهد.
تغییرات در التهابات
تغییرات در التهابات مربوط به رحم، مانند التهابات مزمن و عفونی، نیز میتوانند نشانه سرطان رحم باشند.
تغییرات در وزن و اشتها
افزایش ناگهانی و نامعقول وزن یا کاهش وزن بدون علت مشخص میتوانند علائمی از سرطان رحم باشند. همچنین، افزایش اشتها یا کاهش اشتها نیز ممکن است رخ دهد.
خستگی و ضعف
افزایش خستگی و ضعف بیش از حد، که به طور معمول با استراحت کافی تسکین نمییابد، نشانهای از این بیماری است.
تغییرات در مجرای ادراری
در برخی موارد، سرطان رحم میتواند فشاری روی مجرای ادراری ایجاد کند و باعث تغییراتی در عملکرد ادراری شود. این شامل ادرار مکرر، درد و سوزش هنگام ادرار کردن و تغییر در رنگ ادرار است.
تغییرات در رودهها
بیماری میتواند فشاری بر روی رودهها ایجاد کند و علائمی مانند تغییرات در رفع مدفوع، درد شکمی و تورم را به دنبال داشته باشد.
انواع سرطان رحم
بیماران در سرطان آندومتر به دو گروه تقسیم می شوند:
سرطان اندومتر
این نوع شایعترین نوع سرطان رحم است که در لایه داخلی رحم (اندومتر) آغاز میشود. معمولاً در زنانی که به یائسگی رسیدهاند، دیده میشود و معمولاً با خونریزی غیرطبیعی از رحم، به ویژه پس از یائسگی، خود را نشان میدهد. این نوع سرطان در مراحل اولیه در صورت شناسایی زودهنگام، قابل درمان است.
سرطان سارکوم رحم
این نوع نادرتر است و در بافتهای عضلانی یا بافتهای حمایتکننده رحم (سارکوماها) شروع میشود. سرطان سارکوم به سرعت رشد میکند و میتواند به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. علائم این نوع سرطان مشابه سرطان اندومتر است، اما به دلیل سرعت رشد بیشتر، اغلب در مراحل پیشرفتهتر تشخیص داده میشود.
نحوه تشخیص سرطان رحم
تشخیص دقیق نوع سرطان رحم توسط پزشک معالج و بررسیهای تشخیصی مانند بیوپسی و کولپوسکوپی قابل انجام است. همچنین نوع دقیق این اختلال را متخصص زنان با بررسی آزمایش های تجویز شده تعیین می کند.
تشخیص معمولاً از طریق مجموعهای از آزمایشها و معاینات پزشکی انجام میشود. پزشک ابتدا علائم شما را بررسی کرده و سابقه پزشکیتان را میپرسد. سوالاتی در خصوص خونریزی غیرطبیعی، تغییرات قاعدگی یا دردهای لگنی مطرح میشود.
پاپ اسمیر
در این مرحله، پزشک رحم و نواحی لگنی را بهطور فیزیکی با تست پاپ اسمیر معاینه میکند. این معاینه به شناسایی تودهها یا تغییرات غیرطبیعی در رحم کمک میکند.
سونوگرافی ترانسواژینال
در این آزمایش، از یک پروب سونوگرافی داخل واژن برای بررسی وضعیت رحم و لایههای آن استفاده میشود. این روش به شناسایی تودهها یا تغییرات غیرعادی کمک میکند.
بیوپسی (نمونهبرداری)
اگر پزشک به وجود سلولهای غیرطبیعی مشکوک شود، از بافت رحم نمونهبرداری میکند تا بررسی کند که آیا سرطان وجود دارد یا نه. این نمونه ممکن است از طریق هیستروسکوپی یا کورتاژ رحم گرفته شود.
هیستروسکوپی
در این روش، یک دوربین نازک از طریق واژن و دهانه رحم به رحم وارد میشود تا پزشک بتواند داخل رحم را مشاهده کند و در صورت لزوم نمونهبرداری انجام دهد.
آزمایشهای تصویربرداری
در صورتی که سرطان تایید شود، برای بررسی گسترش آن به سایر قسمتهای بدن، پزشک آزمایشهایی مانند سیتیاسکن، امآرآی یا اشعه ایکس تجویز میکند.
سن سرطان رحم معمولا چقدر است؟
سرطان رحم در سنین بلوغ و میانسالی رخ میدهد. میانگین سنی که بیشترین خطر ابتلا را دارد، حدود ۵۰ تا ۶۰ سال است. با این حال، ممکن است این بیماری در سنین مختلفی بروز کند و در برخی موارد، افراد جوانتر نیز مبتلا شوند.
در موارد خاص، ممکن است در سنین پیش از ۴۰ سال رخ دهد. عوامل خطری مانند سابقه خانوادگی، عوامل هورمونی، چاقی و دیابت بر احتمال ابتلا به سرطان در سنین کمتر، تاثیرگذار هستند.
مهم است که با هر سنی، در صورت وجود علایم مشکوک، به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
آیا سرطان رحم قابل درمان است؟
بله، سرطان دهانه رحم در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، قابل درمان است.
جراحی
در صورتی که این اختلال در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود و به بافتهای محدود دهانه رحم محدود شده باشد، عمل جراحی معمولا به عنوان روش درمان اولیه استفاده میشود. در بعضی از موارد، عمل جراحی شامل استئومتومی (برداشتن قسمتی از رحم) یا هیسترکتومی (برداشتن کامل رحم) است. در برخی موارد، جراحی با لاپاروسکوپی مورد استفاده قرار میگیرد.
شیمی درمانی
همچنین، درمان ممکن است شامل رادیوتراپی و شیمیدرمانی باشد. این روشها برای کاهش اندازه تومور، کنترل سرطان و پیشگیری از بازگشت استفاده میشوند.
درمان هدفمند
همچنین، در صورت تشخیص سرطان در مراحل پیشرفته تر و گسترده تر، درمان هدفمند برای کنترل علائم، کاهش تعداد سلولهای سرطانی و بهبود کیفیت زندگی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در این موارد، ترکیبی از رادیوتراپی، شیمیدرمانی و سایر روشهای موجود در درمان سرطان ممکن است به کار رود.
در هر صورت، برنامه درمانی به صورت شخصیسازی شده و بر اساس وضعیت فردی بیمار تعیین میشود. مهم است که با پزشک تخصصی مربوطه مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تعیین شود.
طول عمر مبتلایان به سرطان دهانه رحم
آیا این بیماری باعث مرگ می شود؟ طول عمر افراد مبتلا به این بیماری بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله نوع سرطان، واکنش به درمان، و ویژگیهای فردی مرتبط با بیماری. برای اینکه بتوان به طور دقیق درباره طول عمر پیش بینی کرد، لازم است که با توجه به موارد فوق، هر مورد را به صورت جداگانه بررسی کنیم.
در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب سرطان دهانه رحم، شانس بالاتری برای بهبود و زندگی طولانیتر وجود دارد.با گسترش آن، شانس بقاء افراد کاهش مییابد. همچنین، لازم به ذکر است که هر فرد به صورت متفاوت به درمان واکنش نشان میدهد و نتایج درمان نیز متفاوت است. برای دریافت اطلاعات دقیقتر و پیش بینی طول عمر در مورد بیمار خاص، بهتر است با متخصص زنان خود مشورت کنید.
سوالات متداول
بله، خونریزی بعد از یائسگی یکی از علائم اصلی این بیماری است. اگر چنین خونریزیای مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
بروز این اتفاق در زنان باردار نادر است، اما در صورتی که این بیماری در دوران بارداری شناسایی شود، درمان آن با توجه به مرحله بیماری و وضعیت بارداری متفاوت است.
در نهایت…
سرطان رحم یک بیماری جدی است که در صورت تشخیص و درمان به موقع، شانس بهبودی بالایی دارد. توجه به علائم هشداردهنده مانند خونریزی غیرطبیعی و درد لگنی، به شناسایی زودهنگام این بیماری کمک میکند. عوامل خطر مانند چاقی، سابقه خانوادگی و درمانهای هورمونی نقش مهمی در بروز این سرطان دارند. با پیگیری منظم سلامت و مراجعه به پزشک، میتوان از خطرات آن پیشگیری یا درمان موثر را آغاز کرد.