سرطان دهانه رحم : علائم، علت و درمان

سرطان دهانه رحم شایع‌ترین بدخیمی و چهارمین سرطان بعد از پستان، ریه و روده در سیستم تولید مثل زنان است و عمدتا در زنان در سن بعد از یائسگی و حول و حوش یائسگی شایع است، این بیماری اغلب در مراحل اولیه علائمی ندارد، اما در صورت پیشرفت، باعث خونریزی غیرطبیعی، درد در هنگام رابطه جنسی یا درد در ناحیه لگن می‌شو و پیشگیری از این سرطان با واکسن HPV، معاینات دوره‌ای پاپ اسمیر و تشخیص زودهنگام مؤثر است، علائم آن در مراحل پیشرفته چیست؟ درمان دارد؟

میزان شیوع سرطان دهانه رحم

تنها ۵ درصد آن در زنان زیر ۴۰ سال دیده می شود ولی بیشترین میزان شیوع آن در سنین ۵۰ تا ۶۰ سالگی است، میزان بروز سرطان در طی ۵۰ سال گذشته افزاش یافته است که شاید بدلیل بالارفتن سن افراد و افزایش شیوع شرایط مستعد کننده مانند چاقی و بهبود روشهای تشخیصی باشد. سرطان رحم ناشی از تماس با استروژن زیاد است. اگر قصد دارید در اینباره بیشتر بدانید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

انواع سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که از نظر نوع سلول‌ها و رفتار بیماری تفاوت دارند:

سرطان سلول‌های سنگفرشی

این نوع سرطان تقریبا ۸۰ تا ۹۰ درصد از سرطان‌های دهانه رحم را تشکیل می‌ده و سلول‌های سنگفرشی در لایه بیرونی دهانه رحم قرار دارند و این نوع سرطان از همین سلول‌ها به وجود می‌آید، همچنین عفونت‌های طولانی‌مدت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از عوامل اصلی ایجاد این نوع سرطان هستند.

سرطان غده‌ای

این نوع سرطان از سلول‌های غده‌ای دهانه رحم نشأت می‌گیرد و حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از سرطان‌های دهانه رحم را تشکیل می‌دهد و در قسمت داخلی کانال دهانه رحم ایجاد شده و تشخیص آن دشوارتر از نوع سنگفرشی است زیرا علائم ابتدایی آن کمتر است.

سن ابتلا به سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم در سنین ۳۰ تا ۴۵ سالگی تشخیص داده می‌شود، اما این بیماری در سنین پایین‌تر یا بالاتر نیز بروز می‌کند، در بیشتر موارد، ابتلا به این نوع سرطان در افرادی که به مدت طولانی در معرض ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) قرار داشته‌اند، شایع‌تر است.

۳۹-۳۵ سالگی

شایع‌ترین سن برای تشخیص سرطان دهانه رحم است و بیشتر موارد سرطان دهانه رحم در این گروه سنی به دلیل عفونت‌های مزمن HPV بروز می‌کند.

۶۴-۶۰ سالگی

در این گروه سنی نیز امکان ابتلا وجود دارد، به‌ ویژه در افرادی که معاینات منظم پاپ اسمیر نداشته‌اند یا در معرض ویروس HPV بوده‌اند ولی در زنان مسن‌تر، سیستم ایمنی بدن ضعیف تر است و کنترل ویروس HPV به درستی صورت نمی‌گیرد.

این بیماری توسط تست پاپ اسمیر می تواند قبل از اینکه علامت دار شود و در مرحله پیش سرطانی یا در مراحل بسیار اولیه تشخیص داده شود.

بنابراین انجام پاپ اسمیر به تمام زنان فعال از نظر جنسی توصیه می شود.

عوامل خطر سرطان دهانه رحم

اغلب موارد سرطان اندومتر ناشی از استروژن زیاد است. از دیگر عوامل خطر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سن پایین در اولین نزدیکی و کمتر از ۱۶ سال
• شرکای متعدد جنسی
• مصرف سیگار و دی اتیل استیل بسترول
• نژاد
• سرکوب مزمن ایمنی
• افزایش تعداد زایمان ها
• ویروس زگیل تناسلی نیز عامل سببی در پیدایش سرطان سرویکس است و سایر ویروسها مثل تب خال به صورت فاکتور کمک کننده عمل می کنند.
• ویروس ایدز در سرطان دهانه رحم از طریق سرکوب ایمنی نقش دارد.
• چاقی و اضافه وزن
• نازایی
• کسانی که فرزندی ندارند.
• کسانی که زود قاعده شده اند.
• کسانی که دیر یائسه می شوند. (بعد از ۵۵ سالگی)
• دیابت
• فشار خون
• استروژن بدون محافظت و به تنهایی
• رادیوتراپی لگن
• درمان با بعضی داروها مثل تاموکسی فن
• شهرنشینی
• سابقه سرطان پستان و تخمدان و روده
• سندروم تخمدان پلی کیستیک

✅ سرطان پستان

علائم بالینی سرطان دهانه رحم

علائم و نشانه‌های سرطان دهانه رحم شامل خونریزی غیرعادی از دهانه رحم، خونریزی بعد از رابطه جنسی، درد شکم پایین، احساس فشار و درد در لگن و خونریزی بین پریود باشد و اگر شما یا عزیزانتان به هر یک از این علائم مبتلا هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

• شایعترین علامت بالینی آن خونریزی نامرتب است و گاهی بیماران ترشح واژینال دارند و ۵% بیماران بدون علامت هستند.

• در مراحل اولیه و ضایعات پیش سرطانی بدون علامت است و معمولا در پاپ اسمیر یافت می شود.

• در مراحل پیشرفته تر با خونریزی نامرتب مثل لکه بینی، ترشحات خونی، خونریزی بعد از نزدیکی، درد لگن، ترشح خونی بدبو، زخم در دهانه رحم و وجود خون بعد از ادرار کردن خود را نشان می دهد.

تشخیص سرطان دهانه رحم

برای تشخیص سرطان دهانه رحم تست پاپ اسمیر کافی نیست، تشخیص سرطان دهانه رحم با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل آزمایش پاپ اسمیر، بیوپسی از دهانه رحم، سونوگرافی و آزمایشات تصویربرداری مانند آنژیوگرافی و توموگرافی است.

• نمونه گیری از رحم که می تواند با بیهوشی و یا بدون بیهوشی انجام شود.
• اگر در پاپ اسمیر سلول بدخیم دیده شود می تواند نشانگر بیماری پیشرفته باشد.
• سونوگرافی واژینال در بیماران پرخطر کمک کننده است و می تواند به تشخیص بیماران که نیاز به بررسی بیشتر دارند کمک کند.

✅ درمان آندومتریوز

سرطان دهانه رحم درمان دارد؟

درمان اصلی بیماران با سرطان رحم برحسب درجه بیماری جراحی – رادیوتراپی و شیمی درمانی است.

درمان سرطان دهانه رحم بستگی به مرحله بالینی سرطان، گسترش آن و ویژگی‌های فردی بیمار دارد. در ادامه، روش‌های معمول درمان سرطان رحم را بررسی خواهم کرد:

جراحی

جراحی به عنوان درمان اولیه برای سرطان رحم استفاده می‌شود، جراحی هیستروکتومی، که شامل برداشتن رحم و در بعضی موارد ضایعات اطراف آن نیز می‌شود، معمولا در مراحل اولیه سرطان رحم انجام می‌شود.

در برخی موارد، لنفادنکتومی نیز انجام می‌شود تا چک شود که سرطان به لنفوسیت ها گسترش نیافته است.

رادیوتراپی

رادیوتراپی به عنوان درمان اولیه یا تکمیلی در سرطان دهانه رحم استفاده شود و با استفاده از پرتوهای با انرژی بالا بر روی منطقه مبتلا به سرطان تمرکز می‌کند.

شیمی درمانی

شیمی درمانی به عنوان درمان اصلی یا تکمیلی در سرطان دهانه رحم استفاده می‌شود و داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی در قرص یا مایع یا به صورت تزریقی وارد ورید یا عضله تجویز می‌شوند. این داروها به منظور کاهش اندازه توده سرطانی، کنترل گسترش سرطان و کاهش عود سرطان استفاده می‌شوند.

هورمون درمانی

در برخی موارد سرطان رحم به هورمون‌های زنان حساس است و هورمون درمانی شامل داروهایی است که بر روی سطح هورمون‌ها تأثیر می‌گذارند و رشد سرطان را کنترل می‌کنند. این درمان معمولا برای سرطان دهانه رحم در مراحل پیشرفته یا بعد از درمان جراحی استفاده می‌شود.

به طور کلی درمان سرطان دهانه رحم بسته به مرحله سرطان، متفاوت است و باید با پزشک تخصصی مشورت شود. پزشک شما بر اساس شرایط خاص شما، مرحله سرطان، وضعیت عمومی شما و دیگر عوامل را به همراه برنامه درمانی مناسب تعیین خواهد کرد. همچنین، روش‌های درمانی ممکن است ترکیبی از موارد فوق باشند که بسته به وضعیت شما تجویز می شود.

همترین قدم در درمان سرطان رحم، مراجعه به یک متخصص زنان است که بعد از بررسی پرونده پزشکی شما اطلاعات جامعی در خصوص وضعیت سلامت شما می گوید.

روش های جلوگیری از سرطان دهانه رحم

• واکسن HPV از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی که عامل اصلی سرطان دهانه رحم است، جلوگیری می‌کند.
• آزمایش پاپ اسمیر برای شناسایی سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم است که به شناسایی تغییرات پیش‌سرطانی کمک می‌کند.
• محدود کردن تعداد شرکای جنسی
• استفاده از وسایل محافظت‌ کننده در هنگام رابطه جنسی
• پرهیز از مصرف داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند.

سخن آخر…

سرطان دهانه رحم یکی از اختلالاتی است که هر ساله جان بانوان بسیاری را در سراسر جهان به خطر می اندازد. این درحالی است که با استفاده از روش هایی اعم از غربالگری سرطان های زنان، شانس درمان این اختلال به میزان زیادی بالا رفته و این اختلال را در سراسر جهان کنترل کند.