خونریزی های غیرطبیعی رحم یکی از مشکلات زنان در سنین باروری بوده و نشانه ای از اختلالات هورمونی یا بیماری های جدیتر هستند، اما چه زمانی خونریزی رحم غیرطبیعی محسوب میشود؟ وقتی که شدت، مدت یا فواصل قاعدگی از الگوی معمول فرد خارج شود، لازم است بررسی پزشکی انجام گیرد و این خونریزی ها ناشی از مشکلات تخمدان، رحم، استرس، داروها یا حتی تومورهای رحمی هستند، تشخیص به موقع و درمان مناسب، از بروز کم خونی، درد مزمن و ناباروری پیشگیری میکند.
خونریزی رحم در چه حالتی غیر طبیعی است؟
خونریزی رحم زمانی غیرطبیعی محسوب میشود که از نظر مقدار، مدت یا نظم زمانی با قاعدگیهای معمول فرد تفاوت داشته باشد، در ادامه این موارد را بررسی میکنیم:
خونریزی بین دو قاعدگی
اگر در فاصله بین دو پریود خونریزی مشاهده شود، نشانه ای از مشکلات هورمونی، تخمک گذاری نامنظم، پولیپ رحم یا عفونت های رحمی است و این نوع خونریزی خفیف است اما در صورت تکرار نیاز به بررسی دارد، مصرف برخی داروها یا استرس شدید نیز علت موقت آن است، تشخیص دقیق با سونوگرافی و آزمایش های هورمونی انجام میشود.
خونریزی شدید دوران قاعدگی
وقتی مدت خونریزی بیش از ۷ روز طول بکشد یا مقدار آن بسیار زیاد باشد، در دسته خونریزی غیرطبیعی قرار میگیرد، این وضعیت ناشی از فیبروم رحم، اختلالات انعقادی یا عدم تعادل هورمونی است و تداوم آن باعث کم خونی، خستگی و ضعف عمومی میشود، درمان با توجه به علت، شامل داروهای هورمونی یا جراحی است.
لکه بینی بعد از یائسگی
هرگونه خونریزی بعد از قطع کامل قاعدگی (بهمدت ۱۲ ماه یا بیشتر) غیرطبیعی محسوب میشود و باید جدی گرفته شود. در اغلب موارد، علت آن تغییرات هورمونی یا نازک شدن دیواره رحم است، اما گاهی ممکن است نشانه سرطان رحم یا دهانه رحم باشد. مراجعه سریع به پزشک برای بررسی دقیق ضروری است.
خونریزی بعد از رابطه جنسی
خونریزی بعد از نزدیکی نشانهای از تحریک یا زخم در دهانه رحم است و در برخی موارد به علت عفونت، التهاب یا وجود پولیپ است، اگر این وضعیت به طور مکرر اتفاق بیفتد یا با درد و ترشح همراه باشد، باید حتما بررسی شود، زیرا در موارد نادر نشانهای از ضایعات پیش سرطانی یا سرطان دهانه رحم است.
وجود لخته های بزرگ خون
مشاهده لخته های بزرگ و تیره در خون پریود نشان دهنده خونریزی شدید و اختلال در تخلیه کامل رحم است، این وضعیت به دلیل فیبروم، پولیپ یا اختلال در انعقاد خون رخ میدهد، اگر این حالت با درد شدید، سرگیجه یا ضعف همراه باشد، باید بررسی پزشکی انجام شود تا از بروز کم خونی و عوارض بعدی پیشگیری شود.
در صورتی که هر کدام از مشکلات بالا را مشاهده کردید، لازم است با متخصص زنان در تهران در ارتباط باشید و توجه داشته باشید خونریزی های واژینال نشانه بیماری و یا مشکل بزرگتری در بانوان است، بنابراین لازم است آن را جدی بگیرید، جهت دریافت نوبت از دکتر فرشته رحیمی با شماره ۰۹۳۸۵۹۸۸۱۵۳ تماس بگیرید.
علت خونریزی های غیر طبیعی رحم چیست؟
علت خونریزی های غیرطبیعی رحم بسیار متنوع است و از مشکلات ساده هورمونی تا بیماری های جدی رحمی متغیر است که در ادامه مهم ترین دلایل را آوردهایم:
اختلالات هورمونی
برهم خوردن تعادل بین هورمون های استروژن و پروژسترون باعث ضخیم شدن یا ریزش نامنظم دیواره رحم میشود و در نتیجه خونریزی های شدید یا نامنظم رخ میدهد و این مشکل بیشتر در دوران بلوغ و پیش از یائسگی دیده میشود، استرس، تغییر وزن، اختلالات تیروئید و تخمدان پلی کیستیک نیز از عوامل تأثیرگذار بر تعادل هورمونی هستند، درمان شامل داروهای هورمونی و اصلاح سبک زندگی است.
فیبروم یا پولیپ رحم
فیبروم ها توده های خوش خیم عضلانی و پولیپ ها زوائد کوچک درون رحم یا دهانه رحم هستند که باعث خونریزی شدید، طولانی یا بین دو پریود میشوند، بسته به اندازه و محل رشد، درد لگنی یا فشار در ناحیه شکم هم ایجاد میکنند و تشخیص با سونوگرافی یا هیستروسکوپی انجام میشود و درمان شامل دارو، سوزاندن بافت یا جراحی است.
عفونت یا التهاب رحم و دهانه رحم
عفونت های رحمی ناشی از باکتری یا ویروس هستند و باعث التهاب، درد، ترشحات غیرعادی و گاهی خونریزی میشوند، رابطه جنسی محافظت نشده یا زایمان اخیر زمینه ساز این عفونتها است. در صورت درمان نکردن، به ناباروری یا عفونت لگنی پیشرفته منجر میشود و درمان شامل آنتی بیوتیک یا ضدویروس با نظر پزشک است.
مصرف داروها و روش های پیشگیری از بارداری
برخی داروها مانند قرص های ضدبارداری، داروهای ضدانعقاد خون یا دستگاه های داخل رحمی نظم قاعدگی را بر هم میزنند و باعث لکه بینی یا خونریزی شدید میشوند و بدن پس از چند ماه با تغییرات هورمونی سازگار میشود، اما در صورت ادامه مشکل، باید نوع دارو یا روش پیشگیری تغییر کند، پزشک با تنظیم دوز یا جایگزینی دارو مشکل را برطرف میکند.
اختلالات انعقادی و بیماری های سیستمیک
برخی بیماری ها مانند اختلالات خونی، مشکلات کبدی یا کلیوی، روند طبیعی لخته شدن خون را مختل میکنند و موجب خونریزی طولانی یا شدید از رحم میشوند، این نوع خونریزی با علائمی مانند کبودی های مکرر یا خونریزی از بینی همراه است و تشخیص نیاز به آزمایش خون دارد و درمان بسته به نوع اختلال، شامل داروهای ضدانعقاد یا مکمل های خونی است.
سرطان رحم یا دهانه رحم
هرچند نادر، اما یکی از جدی ترین علل خونریزی غیرطبیعی است، این نوع خونریزی در زنان یائسه یا افرادی که دچار کاهش وزن، درد لگنی یا ترشحات غیرطبیعی هستند، دیده میشود و در مراحل اولیه بدون علامت ات، اما با آزمایش پاپ اسمیر، سونوگرافی و نمونه برداری قابل تشخیص است، درمان شامل جراحی، پرتودرمانی یا داروهای خاص است و تشخیص زودهنگام نقش حیاتی در بهبود دارد.
نحوه تشخیص خونریزی های غیر طبیعی رحم
در صورت مراجعه به متخصص زنان در اولین اقدام لازم است پرونده پزشکی شما مورد بررسی قرار بگیرد، متخصص هر کدام از آزمایش های زیر را در جهت تشخیص صحیح علت مشکل از شما میخواهد:
- معاینه لگنی برای بررسی وضعیت رحم و تخمدانها انجام میشود و پزشک با استفاده از اسپکولوم، دهانه رحم را بررسی میکند و در صورت نیاز نمونه برداری انجام میدهد.
- سونوگرافی ترانس واژینال یا شکمی برای بررسی ساختار رحم و تخمدانها، شناسایی فیبروئیدها، پولیپها یا دیگر ناهنجاریها انجام میشود.
- آزمایش های هورمونی برای بررسی سطح هورمون های تیروئید، استروژن، پروژسترون و دیگر هورمون ها تجویز میشود.
- بررسی وضعیت هموگلوبین و تعداد سلول های خونی نیز برای ارزیابی شدت خونریزی و کم خونی احتمالی انجام میشود.
- در صورتی که پزشک به مشکلات در لایه داخلی رحم مشکوک باشد، نمونه برداری از آندومتر برای بررسی وجود سلول های سرطانی یا دیگر مشکلات انجام میشود.
- در روش هیستروسکوپی، پزشک با استفاده از یک دوربین کوچک داخل رحم را بررسی میکند و این روش به شناسایی و در صورت نیاز به درمان مشکلات داخل رحم مانند درمان پولیپ ها و فیبروئیدها کمک میکند.
درمان خونریزی های غیر طبیعی ر حم
درمان خونریزی های غیرطبیعی رحم به علت زمینهای آن بستگی دارد و از روش های دارویی تا جراحی متغیر است؛ در ادامه مهم ترین روش های درمانی را توضیح داده ایم:
داروها
در مواردی که علت خونریزی به دلیل اختلالات هورمونی است، پزشک از داروهای هورمونی مانند قرص های ضدبارداری، پروژسترون یا داروهای تنظیم کننده تخمک گذاری استفاده میکند و این داروها به برقراری تعادل هورمونی و کنترل ضخامت دیواره رحم کمک میکنند، در برخی موارد، داروهای ضدالتهاب یا آهن برای درمان کم خونی ناشی از خونریزی نیز تجویز میشود.
جراحی
اگر علت خونریزی وجود فیبروم، پولیپ یا ناهنجاری ساختاری رحم باشد، پزشک عمل جراحی مانند هیستروسکوپی یا میومکتومی را توصیه میکند تا بافت های اضافی برداشته شوند و این روشها با حداقل تهاجم انجام میشوند و تأثیر بالایی در کنترل خونریزی دارند.
برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحم، انواع مختلفی از جراحی وجود دارد که هر کدام بسته به علت خونریزی و شرایط بیمار توسط پزشک متخصص زنان و زایمان تجویز می شود، در اینجا به برخی از رایج ترین انواع این جراحی ها اشاره می کنیم:
کورتاژ و دیلاتاسیون
- این روش شامل گشاد کردن دهانه رحم و تراشیدن پوشش داخلی رحم با استفاده از ابزار مخصوص است.
- این جراحی معمولا برای تشخیص و درمان خونریزی شدید قاعدگی، خونریزی نامنظم یا لکه بینی غیرطبیعی استفاده می شود.
- این روش به صورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می شود.
میومکتومی
- این روش برای برداشتن فیبروم های رحمی که باعث خونریزی غیرطبیعی رحم می شوند، انجام می شود.
- میومکتومی به روش های مختلفی از جمله لاپاراسکوپی رحم یا جراحی باز انجام میشود.
- نوع روش جراحی به محل، اندازه و تعداد فیبروم ها بستگی دارد.
ابلیشن اندومتر
- این روش شامل تخریب پوشش داخلی رحم با استفاده از گرما، لیزر یا امواج رادیویی است.
- ابلیشن اندومتر برای زنانی که تمایل به باردار شدن ندارند و خونریزی شدید قاعدگی دارند، موثر است.
- این روش به صورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می شود.
هیسترکتومی
- این روش شامل برداشتن رحم است.
- هیسترکتومی برای زنانی که خونریزی شدید قاعدگی دارند که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد، یا زنانی که فیبروم های رحمی بزرگ یا سرطان رحم دارند، انجام می شود.
- هیسترکتومی به روش لاپاراسکوپی، هیستروسکوپی یا جراحی باز انجام میشود.
درمانهای دیگر
در صورتی که خونریزی با درمان های دارویی کنترل نشود یا فرد دچار کم خونی شدید شود، پزشک از روش هایی مانند کورتاژ تشخیصیـ درمانی، سوزاندن آندومتر یا در موارد نادر، هیسترکتومی استفاده میکند. این تصمیم برای موارد مزمن و غیرقابل درمان اتخاذ میشود.
استفاده از IUD
کارگذاری دستگاه داخل رحمی با ترشح پروژسترون، یکی از روش های مؤثر برای کنترل خونریزی های رحمی است و دستگاه iud باعث نازک شدن دیواره رحم و کاهش چشمگیر خونریزی در بسیاری از بیماران میشود، این روش به ویژه برای زنانی که تمایل به درمان غیرجراحی دارند، گزینهای مناسب محسوب میشود.
سوالات متداول خونریزی غیرطبیعی رحم
خیر لزوما اینطور نیست، اما این مورد یکی از نشانه های سرطان در زنان است.
این مورد ناشی از عوامل مختلفی مانند اختلالات هورمونی، عفونتها، ضایعات مانند پلیپها یا فیبروم های رحمی، ضعف لوله های رحمی، تورمهای موجود در دیواره رحم یا دیگر عوامل است.
در نهایت…
خونریزی های غیر طبیعی رحم نشانهای از مشکلات جدی در سلامت زنان است و در صورت وجود هرگونه خونریزی غیر معمول، مراجعه به پزشک بسیار ضروری است تا علت آن تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد، بررسی دقیق علائم، تشخیص صحیح و درمان مناسب بهبود وضعیت سلامت زنان را به همراه دارد.