میدانستید یکی از دلایل شایع خونریزی های غیرطبیعی رحم، وجود تودهای کوچک و خوش خیم به نام پولیپ رحم است؟ پولیپ ها رشد غیرطبیعی بافت درون رحم هستند که بدون علامت بوده یا باعث ناباروری و اختلال در چرخه قاعدگی میشوند، بسیاری از زنان تا زمان انجام سونوگرافی از وجود آن بیخبرند و خوشبختانه، درمان پولیپ رحم در بیشتر موارد ساده و مؤثر است و با روش های کمتهاجمی انجام میشود، اما سؤال اصلی اینجاست بهترین روش درمان پولیپ رحم چیست و آیا خطر بازگشت آن وجود دارد؟

پولیپ رحم چیست؟
پولیپ رحم تودهای کوچک و غیرسرطانی است که در دیواره داخلی رحم یا اندومتر رشد میکند و این توده ها از تجمع سلول های پوششی داخلی رحم به وجود میآیند و به صورت منفرد یا چندگانه ظاهر میشوند، پولیپ ها اندازه های مختلفی از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر دارند، در برخی از مواقع پولیپ رحم بدون علامت بوده یا علائمی مانند خونریزی های غیرطبیعی رحمی، خونریزی بعد از یائسگی، خونریزی بین دوره های قاعدگی، و نازایی ایجاد میکند و اگرچه بیشتر پولیپ های رحمی خوش خیم هستند، اما در موارد نادر سرطانی شده یا خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهند.
تشخیص پولیپ رحم از طریق سونوگرافی یا هیستروسکوپی انجام میشود و درمان آن بسته به اندازه، علائم و خطرات احتمالی شامل داروهای هورمونی یا جراحی برای برداشتن پولیپ است.
علت ایجاد پولیپ رحم
پولیپ رحم به دلیل رشد غیرعادی سلولهای لایه داخلی رحم به وجود میآید و علت دقیق این رشد غیرعادی به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی در ایجاد پولیپ رحم نقش دارند:
تغییرات هورمونی
هورمون استروژن نقش کلیدی در رشد و تکامل پوشش داخلی رحم دارد و افزایش سطح استروژن باعث تحریک بیش از حد اندومتر میشود و در نتیجه رشد غیرطبیعی بافت و تشکیل پولیپ رخ میدهد، این وضعیت در زنان در سنین باروری و نزدیک یائسگی شایعتر است، زیرا تعادل هورمونی ناپایدار است و به همین دلیل، اختلالات هورمونی زمینه ساز ایجاد توده های خوش خیم رحمی هستند.
سن و یائسگی
پولیپ رحم در زنان نزدیک یائسگی یا پس از آن شایع تر است و در این دوره، تغییرات هورمونی و نوسان سطح استروژن و پروژسترون باعث تحریک غیرمتوازن پوشش داخلی رحم میشود، این عدم تعادل هورمونی رشد بیش از حد سلول های اندومتر را تسریع کرده و زمینه ساز تشکیل پولیپ میگردد و به همین دلیل، معاینات منظم زنان پس از ۴۰ سالگی اهمیت ویژهای دارد.
بیشتر بخوانید: درمان اندومتریوز به چه صورت است؟
چاقی
چاقی با افزایش سطح استروژن در بدن ارتباط دارد، زیرا بافت چربی هورمون استروژن تولید میکند و سطح بالای استروژن باعث تحریک پوشش داخلی رحم و رشد غیرطبیعی بافت میشود، زنان دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر در معرض تشکیل پولیپ رحم هستند و رعایت رژیم غذایی سالم و کنترل وزن ریسک ابتلا را کاهش میدهد.
فشار خون بالا
فشار خون بالا با اختلال در جریان خون و کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها باعث آسیب سلولی و تحریک رشد غیرطبیعی اندومتر میشود، مطالعات نشان میدهند زنانی که فشار خون کنترل نشده دارند، احتمال بیشتری برای ایجاد پولیپ رحم دارند و کنترل فشار خون و پیگیری درمان های پزشکی ریسک تشکیل توده های رحمی را کاهش میدهد.
مصرف داروهای هورمونی
مصرف طولانی مدت داروهای هورمونی مانند قرص های ضدبارداری یا هورمون درمانی پس از یائسگی سطح استروژن بدن را افزایش میدهد و این افزایش استروژن موجب تحریک بیش از حد پوشش داخلی رحم و رشد پولیپ میشود و در این موارد، نظارت پزشک بر دوز و مدت مصرف داروها اهمیت زیادی دارد.
ژنتیک
ژنتیک در مستعد شدن زنان به تشکیل پولیپ رحم نقش دارد. اگر در خانواده سابقه پولیپ یا اختلالات رحمی وجود داشته باشد، احتمال بروز آن بیشتر است. ژنها میتوانند بر نحوه رشد و تقسیم سلولهای رحم تأثیر بگذارند و باعث شوند اندومتر به طور غیرطبیعی رشد کند. بنابراین سابقه خانوادگی یک فاکتور مهم در ریسک ابتلا به پولیپ محسوب میشود.
التهاب و عفونت های رحمی
عفونت های مزمن رحم یا التهاب طولانی مدت باعث تحریک سلول های داخلی رحم میشوند و این تحریک مداوم باعث رشد غیرطبیعی بافت و ایجاد پولیپ میگردد، علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی، درد یا ترشحات غیرعادی نشانه عفونت و زمینه ساز تشکیل پولیپ است، کنترل و درمان به موقع عفونت ها خطر ایجاد پولیپ را کاهش میدهد.
انواع راهکارهای درمان پولیپ رحم
پولیپ رحم با دو روش جراحی و غیرجراحی پزشکی قابل درمان است، که انتخاب روش به مرحله پیشرفت بیماری بستگی دارد، روشهای سنتی و خانگی مانند گیاه پنج انگشت یا سیاه دانه در گذشته استفاده میشد، اما تأثیر چندانی نداشت و امروزه با پیشرفت پزشکی، درمان های نوین سریعتر و مؤثرتر هستند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.

درمان پولیپ رحم با راهکارهای غیرجراحی
روش های غیرجراحی برای درمان این بیماری، خود به دسته درمان دارویی و اصلاح سبک زندگی تقسیم میگردد:
درمان دارویی
بهترین دکتر زنان بعد از تصمیم گیری برای استفاده از درمان دارویی برای پولیپ رحم، داروهای متعادل کننده و تنظیم کننده هورمون های بدن را برای فرد تجویز کرده و از این طریق سعی بر کاهش سایز پولیپ دارد.
دارو برای افرادی مناسب است که در مرحله اولیه این بیماری قرار دارند و سایز پولیپ آن ها چندان بزرگ نیست و در غیر این صورت، بعد از قطع مصرف بیماری مجدد عود میکند و در این روش از قرص ال دی برای جلوگیری از تخمک گذاری استفاده میشود اما باید توجه داشته باشید که مطابق با دستور پزشک از آن استفاده کنید.
تغییر سبک زندگی
در واقع اصلاح سبک زندگی یک روش درمانی مجزا نیست و باید حتما در کنار روش های درمانی دیگر نیز مورد استفاده قرار بگیرد، بیماران باید توجه داشته باشند که رژیم غذایی خاصی را رعایت کنند که سرشار از مصرف میوه و سبزیجات باشد و مصرف گوشت و مرغ خود را کاهش دهند، در این برنامه غذایی حتما کربوهیدرات خود را کاهش دهید و غذا های فیبردار استفاده کنید و توجه داشته باشید که با تشخیص این اختلال، به طور خودسرانه فقط از این روش استفاده نکنید و حتما از بهترین دکتر زنان در تهران راهنمایی بگیرید.
درمان پولیپ رحم با جراحی
به طور کلی زمانی خانم ها متوجه این مشکل در بدن خود میشوند که تا حدودی پیشرفت داشته است و فرد به خونریزی های مکرر رحم دچار میشود و به همین دلیل با روش های جراحی قابل حل است، این مشکل با تاثیر بر باروری خانم ها موجب میشود که فرد مداوم خونریزی غیر طبیعی داشته باشد و لازم است که جراحی برای وی انجام شود.
جراحی پولیپ رحم با استفاده از تکنیک کورتاژ و یک هیستروسکوپ انجام میشود که هم داخل رحم به طور کامل دیده شود و هم دیواره رحم کامل تمیز شود، دکتر فرشته رحیمی به عنوان یکی از بهترین دکتر درمان پولیپ رحم در تهران شناخته شده است.
بیشتر بخوانید: هیستروسکوپی رحم چیست؟
پولیپ رحم درمان قطعی دارد؟
بله، پولیپ رحم قابل درمان است و با روش های کم تهاجمی نتایج بسیار خوبی به دست میآید، در مواردی که پولیپ کوچک و بدون علامت باشد، پزشک فقط با بررسی دورهای و سونوگرافی نظارت میکند، اما اگر پولیپ بزرگ، متعدد یا باعث خونریزی، درد یا ناباروری شود، درمان با هیستروسکوپی انجام میشود؛ روشی سرپایی و دقیق که توده را خارج کرده و اجازه بررسی بافت برای اطمینان از خوش خیم بودن میدهد و گاهی داروهای هورمونی کوتاه مدت به کاهش علائم کمک میکنند، اما درمان قطعی با جراحی است و تشخیص به موقع و درمان مناسب از عوارض جدی و بازگشت پولیپ جلوگیری میکند.
نکات مراقبتی بعد از درمان پولیپ رحم
نکات مراقبتی بعد از درمان پولیپ رحم اهمیت زیادی در جلوگیری از عود و تسریع بهبود دارند و این نکات عبارتند از:
- پس از جراحی یا برداشتن پولیپ، حداقل ۲–۳ روز استراحت توصیه میشود و فعالیت های سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین باعث خونریزی یا تحریک رحم میشود.
- شست و شوی ملایم و روزانه ناحیه تناسلی با آب ولرم و اجتناب از دوش های واژینال یا مواد تحریک کننده، از عفونت جلوگیری میکند.
- پزشک آنتی بیوتیک یا داروهای هورمونی کوتاه مدت تجویز میکند و مصرف دقیق و کامل داروها به بهبود سریع و کاهش احتمال عود کمک میکند.
- به طور معمول ۲–۴ هفته بعد از درمان یا جراحی، رابطه جنسی توصیه نمیشود تا رحم و بافت ها بهبود پیدا کنند و خطر عفونت کاهش یابد.
- اگر خونریزی شدید، درد غیرمعمول، تب یا ترشح بدبو مشاهده شد، باید فورا به پزشک مراجعه شود تا عوارض احتمالی بررسی گردد.
- انجام سونوگرافی و معاینات منظم پس از درمان، امکان تشخیص زودهنگام بازگشت پولیپ یا مشکلات دیگر را فراهم میکند.
- رعایت تغذیه متعادل، کنترل وزن، کاهش استرس و ترک سیگار باعث حفظ تعادل هورمونی و سلامت رحم میشود و احتمال بازگشت پولیپ را کاهش میدهد.
عوارض عدم درمان پولیپ رحم
بسیاری از بانوان وجود پولیپ های رحمی را بسیار ساده فرض میکنند اما شما نمیدانید که پولیپ تشکیل شده در رحم شما ماهیت سرطانی دارد یا خیر و احتمال پنج درصد برای افرادی که به این بیماری دچار شده اند، وجود دارد که پولیپ سرطانی داشته باشند.

از دیگر عوارض این است که گاهی به اندازه ای بزرگ میشوند که به بیرون از دهانه رحم آویزان میشوند، عدم درمان این بیماری در نهایت منجر به ناباروری و یا حتی سقط های مکرر خواهد شد، این اختلال فقط در خانم های یائسه به وجود نمیآید و در جوانی هم برای بانوان ایجاد میشود و مشکلات ناباروری را به همراه دارد.
سوالات متداول درمان پولیپ رحم
بیشتر پولیپ ها خوشخیم هستند، اما در موارد نادر سرطانی میشوند یا خطر سرطان را افزایش میدهند.
بیشتر افراد طی چند روز تا یک هفته بهبود مییابند و به فعالیت های عادی خود بازمیگردند.
احتمال بازگشت پولیپ رحم پس از درمان بسیار کم است، اما در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد دوباره ایجاد میشود، به ویژه اگر زمینه هورمونی یا التهابی درمان نشده باقی مانده است.
در نهایت…
پیدایش عفونت رحم و خونریزی های مکرر و غیر طبیعی از دیگر عوارض درمان نکردن پولیپ رحم است و این عفونت ها برای پولیپ های بدخیم به وجود میآیند اما به هر حال این مشکل آنقدر جدی است که باید پیگیری لازم برای بهبود در کوتاه ترین زمان نیز انجام شود بنابراین توصیه داریم که این مورد را کاملا جدی بگیرید.